Terugkeer naar het Vlaams onderwijs

Een vertrek naar het buitenland vraagt veel aanpassingsvermogen van expats. Maar ook een terugkeer naar Vlaanderen is niet te onderschatten, zeker met kinderen. Op welk moment kom je best terug en hoe bereid je je kinderen daarop voor? Lot (37) en Ilse (43) kennen de problematiek en bespreken hun gemeenschappelijke zorg om terugkeren, kinderen en onderwijs.

Lot en Ilse leerden elkaar in Singapore kennen tijdens hun eerste expatverblijf. Voor Lot, die tot voor kort met haar gezin in Brazilië woonde, is er nu geen andere optie dan het buitenland even vaarwel zeggen. Zo kunnen haar twee zonen Bram (18) en Juul (14) in Vlaanderen hun middelbare schoolopleiding afronden. Ilse kwam met haar zoon Andreas (12) en dochter Maja (14) eerder al voor twee jaar terug naar België.

Onderwijs in het buitenland

Lot: “Vlak na de geboorte van onze jongste zoon Juul, veertien jaar geleden, vertrokken we naar Singapore. Bram startte in de derde kleuterklas in de Nederlandse school en alles verliep redelijk vlot, dus verwachtten we bij Juul geen problemen. We merkten wel dat er cultuurverschillen waren tussen wat wij gewoon waren en de werking van de Nederlandse school. Tijdens een oudercontact bleek de juf niet door te hebben dat Bram linkshandig was. Ook Juul kreeg volgens ons een verkeerde aanpak.”

Ilse: “Mijn kinderen willen niet terugkeren naar het Vlaams onderwijs. Ze weten hoe verschillend het is van het onderwijs in Qatar. Een school als die in Qatar is onbestaande in België. Onze kinderen houden heel erg van de empirische aanpak van het onderwijs. Ze moeten zelf alles onderzoeken, analyseren en conclusies trekken. Maar bijvoorbeeld ook de muziekles is opvallend anders dan in Vlaanderen. In de lagere school leren ze elke maand over een andere componist, van Beethoven tot Duke Ellington, tot de Beatles. Vanaf het zesde leerjaar kiezen ze voor een instrument of gaan ze in het koor. Mijn dochter Maja speelt basklarinet en Andreas trombone. In het middelbaar huren de leerlingen een MacBook Air van de school. De school is ook uitgerust met een atletiekpiste, een klimmuur, zwembaden en tennisvelden, wat natuurlijk leuk is voor de kinderen.”

Terugkeren

Lot: “Het staat helaas vast dat ik met onze twee zonen in België blijf en mijn man voorlopig voor korte opdrachten in het buitenland zal zijn. Het leek ons voor Juul beter om in Vlaanderen zijn derde middelbaar te starten. We hopen op een goede opvang en bijsturing en waren bang dat het daar anders te laat voor zou zijn. Bram besliste in januari al dat hij nog een zevende jaar in Vlaanderen zou volgen. Het mooiste compliment vind ik dat hij na zijn studies in het buitenland wil werken, net zoals papa.”

Ilse: “Wij keerden al een keer terug naar Vlaanderen. Dat was vooral voor mij moeilijk, want mensen veranderen. Ik verwachtte mijn vrienden vaker te zien dan toen we in Singapore woonden, maar dat bleek niet zo te zijn. Onze kinderen waren jong en nog heel flexibel. Andreas was toen twee jaar en moest niet naar school. Maja was vier en ging in Singapore naar de Nederlandse school, ze kon dus zonder problemen naar een Vlaamse kleuterschool. Had ik de job van mijn leven gevonden, zouden we waarschijnlijk gebleven zijn. Maar we konden ons eigenlijk niet voorstellen de rest van ons leven in België te blijven, dus we vertrokken weer.”

Lot: “Ik denk dat je terugkeren best bekijkt als een nieuwe expatervaring. Zo kan je jezelf veel teleurstellingen besparen. Want je kan niet gewoon de draad terug oppikken. Leg bijvoorbeeld maar eens aan familie en vrienden uit waarom je niet blij bent terug ‘thuis’ te zijn.”

Start in een Vlaamse school

Ilse: “Het zag er even naar uit dat we dit schooljaar al in België zouden blijven. Daarom namen we al contact op met een school en bespraken we de mogelijkheden. De directeur van de school raadde ons wel aan om de kinderen in een oneven schooljaar weer in Vlaanderen te laten starten. Dit omdat de lesprogramma’s in blokken van twee jaar opgebouwd zijn. Het ideale zou dus zijn om nog twee jaar in het buitenland te kunnen blijven, maar daar hebben we niet helemaal zelf controle over. We zijn afhankelijk van de opdracht van mijn echtgenoot. Als die opdracht afgelopen is, dan keren we gewoon terug.”

Lot: “Juul is gelukkig niet het eerste expatkind op zijn school. Hij heeft een heel ander leven gehad dan een doorsnee Vlaams kind. Het zou fijn zijn als die ervaringen benut worden, maar dat kan je als ouder van een Vlaamse school moeilijk verwachten. Afgelopen zomer ging Juul op Nederlands taalkamp, samen met Waalse kinderen. Bij het spreken steekt hij er natuurlijk met kop en schouders bovenuit en lezen ging heel goed, maar grammaticalessen heeft hij nooit gekregen. Hij heeft moeite met open en gesloten lettergrepen en kent de dt-regels niet. Een leerkracht vertelde me dat zij in een dictee voor elke schrijffout een half punt aftrekt. Bij zo’n aanpak zou er toch begrip mogen zijn voor de unieke situatie van het expatkind.”