Beste Belgen in het buitenland : wie zijn jullie en waar wonen jullie?

Volgens de cijfergegevens van 31 oktober 2014 waren 398.449 Belgen ingeschreven in onze consulaten in het buitenland. Dat waren er zo’n 17.000 meer dan in dezelfde periode in 2013, een toename dus met 4,4% op een jaar tijd. Cijfers zijn natuurlijk vrij onpersoonlijk, vaak voorspelbaar maar toch ook soms verrassend. Zin om samen deze cijfers onder de loep te nemen?

Zoals jullie ongetwijfeld weten wonen meer en meer Belgen in het buitenland. Werk, de liefde, het avontuur, de redenen zijn legio en brengen jullie soms hééél ver van ons kleine landje, terwijl ook talrijke landgenoten hun geluk net over de grens gingen zoeken.

De helft van jullie woont in een buurland

​ Weg willen maar toch ook niet te ver: één op twee van de Belgen in het buitenland leeft in Frankrijk (118.124), Nederland (33.426), Duitsland (25.215) of Luxemburg (20.505). Voeg daarbij de Belgen die in Zwitserland, Spanje, Italië of het Verenigd Koninkrijk wonen, en we komen uit op meer dan 2 op 3 (67,2%) van de Belgen in het buitenland die ervoor kozen zich in een land te vestigen dat toch nog vrij nabij en goed bereikbaar is. Waar woont dan het overige derde? Hoofdzakelijk in Noord-Amerika (VS en Canada), waar maar liefst 37.068 landgenoten zijn ingeschreven, en in de andere landen van de Europese Unie (14.728). Voorts zijn er enkele grote Belgische gemeenschappen (met 5.500 tot 6.700 ingeschrevenen) aanwezig in Israël en in de consulaire ambtsgebieden van Buenos Aires en Canberra.

Mannen en vrouwen, maar niet overal gelijk verdeeld

Ook al is over het algemeen de verhouding mannen/vrouwen bij de Belgen in het buitenland evenwichtig verdeeld (50,4% vrouwen tegenover 49,6% mannen), toch valt voor bepaalde consulaten een treffend onevenwicht op. Enkel in ons consulaat-generaal in Rome zijn meer dan 60% van de ingeschrevenen vrouwen, op de voet gevolgd door Athene met 59,7%. Mannen daarentegen maken meer dan 60% van de inschrijvingen uit in niet minder dan … 27 consulaten, verdeeld over drie regio’s, met name Azië, Oost-Europa en Centraal-Afrika. Een paar voorbeelden : Bangkok (70,2 % mannen), Guangzhou (69,9%), Bratislava (71%), Praag (66,7%), Luanda (71,8%) of Ouagadougou (61,2%). Het absolute record zien we in Estland waar 27 van de 33 ingeschrevenen bij ons consulaat in Tallinn mannen zijn, goed voor 81,2%.

Zon voor de senioren

Hoewel slechts 15,5% van de Belgen die in het buitenland zijn ingeschreven 65-plussers zijn, zal het niemand verbazen dat zij talrijker aanwezig zijn in landen waar de zon overvloediger schijnt dan in België. Daarom ook vormen Alicante (33,5%), Marseille (26,2%) en … Caracas (25,2%) de top 3 van de ambtsgebieden waar onze senioren massaal voor kiezen. Omgekeerd lieten opvallend weinig senioren hun keuze vallen op verdere bestemmingen zoals Singapore, Shanghai of Abu Dhabi, waar slechts 2% van de ingeschreven Belgen 65-plussers zijn.

Veel jong volk in 25 consulaten

Ook jongeren van minder dan 18 zijn soms bijzonder talrijk in bepaalde plaatsen. Hoewel deze leeftijdscategorie gemiddeld slechts 20% van de Belgische bevolking (in België zelf en in het buitenland) vertegenwoordigt, of één persoon op vijf, is de verhouding in 25 Belgische consulaten één op drie (bijvoorbeeld in Jeruzalem, Casablanca, Tunis, Singapore of Helsinki). In onze consulaten in Pristina en Havana is maar liefst de helft van de ingeschreven Belgen jonger dan 18! De opvolging - in casu voor de Belgische gemeenschap - is er verzekerd! De situatie is bijvoorbeeld totaal verschillend in Keulen met 1 op de 10 ingeschrevenen die jonger is dan 18.

De actieve bevolking is niet altijd in de meerderheid

Logischerwijs komt - net als in België - de leeftijdsgroep van 18-64 jaar overeen met de beroepsbevolking en dus met de groep die met 254.759 personen (of 64 % van het totaal aantal ingeschrevenen) het best vertegenwoordigd is. En toch zijn ook hier een paar veelzeggende verschilpunten. In 4 consulaten is de leeftijdsgroep 18-64 jaar, tegen alle verwachting in, in de minderheid (minder dan 50%) : in Havana, Islamabad, Ljubljana en Tunis. Aan het andere eind van de rangschikking vertegenwoordigt deze leeftijdsgroep meer dan 70% van de ingeschrevenen in verschillende consulaten: Dublin (70%), Vilnius en Riga (71%), Brazzaville (72%) en Tallinn (82%).

Let wel: deze cijfers hebben betrekking op het aantal ingeschrevenen uit de leeftijdsgroep 18-64 jaar voor de genoemde posten en geven geen aanwijzing omtrent de tewerkstellingsgraad van deze ingeschrevenen. Buitenlandse Zaken heeft hierover geen statistische gegevens.

Zoals jullie kunnen vaststellen leven heel veel Belgen buiten onze grenzen, en waarschijnlijk zijn ze nog talrijker dan de 400.000 personen over wie we het in dit artikel hebben. Sommige landgenoten schrijven zich immers niet in bij een consulaat omdat ze daarvoor kiezen, omdat ze niet op de hoogte zijn van die mogelijkheid of eenvoudigweg omdat hun verblijf in het buitenland slechts tijdelijk is. Toch willen we hier benadrukken dat - net zoals in België - enkel de Belgen die zijn ingeschreven in de bevolkingsregisters recht hebben op administratieve consulaire bijstand (bijvoorbeeld de afgifte van een gewoon paspoort). Aarzel niet voor verdere inlichtingen contact op te nemen met het consulaat dat bevoegd is voor uw verblijfplaats.

Auteur: Federale overheidsdienst Buitenlandse Zaken, Handel en Ontwikkelingssamenserking